EMEP Milletvekili Bayhan, Gemlik Rodaport Limanındaki kötü çalışma koşullarını bakana sordu

Emek Partisi (EMEP) İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, Bursa Gemlik’te faaliyet gösteren Rodaport Limanında işçilere yönelik hak gasplarını ve sendikal örgütlenmeye dönük saldırıları Meclis gündemine taşıdı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi veren Bayhan, yaşananların işçilerin anayasal haklarının açık ihlali olduğunu belirterek, Bakanlığı göreve çağırdı.

Rodaport Limanında işçiler, düşük ücretler, zorunlu fazla mesailer, işçi sağlığı ve iş güvenliğinden yoksun koşullar nedeniyle anayasal haklarını kullanarak Liman-İş Sendikasında örgütlendi. Çoğunluğu sağlayan işçiler, Çalışma Bakanlığından toplu iş sözleşmesi (TİS) için yetki belgesi aldı. Ancak patron, Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmış bu hakkı tanımayarak yetkiye itiraz etti, baskıları artırdı.

15 Ağustos’ta bir işçinin işten atılması üzerine üç vardiya halinde iş bırakma eylemi başlatan işçiler, 17 Ağustos’ta patronun saldırısıyla bir kez daha karşılaştı. Sekiz işçi daha işten çıkarıldı ayrıca 16.00–24.00 ve 24.00–08.00 vardiyalarında çalışan işçilerin limana girişleri engellenerek fiilen lokavt uygulandı. Liman güvenliği, işçilere “Giriş yasak, vardiya iptal” diyerek patronun kararını dayattı.

Düşük ücrete karşılık sık yaşanan iş kazaları, kötü yemekler, ağır koşullar

Önergede, işçilerin ve sendika temsilcilerinin aktarımlarına göre limandaki çalışma koşulları şöyle:

- Düşük ücretler ve zorunlu fazla mesailer

- Artan iş yüküne rağmen azaltılan personel sayısı

- Sık yaşanan iş kazaları

- Molaların engellenmesi ve kötü yemekler

- Taşeron işçi çalıştırma ve 11 ay süreli sözleşmelerle tazminatsız işten çıkarma

- Kazadan sonra işten atılan işçiler (Örneğin forklift kazası geçiren işçi).

Rodaport’un resmi internet sitesinde “Çalışanlarımız için güvenli bir ortam sağlıyoruz” ifadelerine yer verildiğini hatırlatan Bayhan, işçilerin tuttukları raporların ise tam tersi bir tabloyu ortaya koyduğunu vurguladı. İşçilerin raporladığı 22 maddelik ihlaller, limandaki tabloyu çarpıcı biçimde gözler önüne seriyor:

- Bakımı yapılmayan makineler, fren ve hidrolik arızaları

- Bozuk zeminler ve çekici dorselerdeki arızalı kilitler

- Ehliyetsiz işçilerin makinelerde çalışmaya zorlanması

- Eksik personel ile gece boyu mesailer

- İşçilerin yaşam alanlarının hemen yanında önlemsiz şekilde depolanan mazot ve benzin

- Yaralanan işçilere yetersiz müdahale

- Açıkta bırakılmış elektrik kabloları

- Soyunma odası, tuvalet ve duşların hijyen koşullarından yoksun bırakılması

- Bakımı yapılmayan servis araçları

- Ergonomik olmayan iş kıyafetleri ve ayakkabılar

- Deniz kirliliğine yol açan altyapı eksiklikleri

- Eğitim verilmeyen yeni işçiler

- İş yeri hekimliğinin yalnızca sabah birkaç saat bulunması

- İSG personelinin tek vardiya çalıştırılması

Bayhan, “Ortaya çıkan tablo insanca çalışmanın ve yaşamanın ihlalidir. Bu koşullar 18. yüzyılın köleci çalışma düzenini andırmaktadır” ifadelerini kullandı.

Bayhan’ın Bakanlığa Yönelttiği Sorular

Milletvekili Bayhan, Çalışma Bakanlığı’nın işçilerin anayasal haklarını korumak yerine patronların keyfi uygulamalarına göz yumduğunu belirterek şu soruları sordu:

1- Rodaport’ta çoğunluğu sağlayan sendikanın Bakanlık tarafından verilen yetkisi, patronun itirazıyla nasıl fiilen hükümsüz hale getirilebiliyor?

2- Sendikal nedenle işten atmalar Anayasa’ya aykırı değil midir? Rodaport yönetimine yaptırım uygulanacak mıdır?

3- Limanda sendikal hakların engellenmesi suçuna ilişkin müfettiş görevlendirilmiş midir?

4- 15-17 Ağustos’taki iş bırakma ve işten atmalar hakkında Bakanlığa ulaşan herhangi bir denetim raporu var mıdır?

5- Rodaport’ta son 5 yılda kaç iş kazası yaşanmış, kaçı ölümle sonuçlanmıştır?

6- İşçilerin hazırladığı 22 maddelik ihlal raporu Bakanlık tarafından denetlenmiş midir?

7- Bakanlık, patronların 'kağıt üzerinde' aldığı göstermelik önlemler yerine, işçilerin ve sendika temsilcilerinin denetim hakkını esas alacak bir düzenleme yapacak mıdır?

8- Ehliyetsiz işçilere iş makinesi kullandırıldığı iddiası doğru mudur? Bu konuda sorumlular hakkında işlem yapılacak mıdır?

9- Hijyen koşulları yetersiz tuvalet, duş, soyunma odaları konusunda en son ne zaman denetim yapılmıştır?

10- İş yeri hekimliğinin yalnızca sabah birkaç saat bulunması İSG Kanunu’na aykırı değil midir?

11- İSG personelinin tek vardiya çalıştırılması işçilerin sağlığını tehlikeye atmıyor mu? Bakanlığın bu konuda yaptırımı olmuş mudur?

12- Patronun işçileri 11 aylık sözleşmelerle çalıştırıp tazminatsız çıkardığı iddiası doğru mudur? İnceleme yapılacak mıdır?

13- İşten çıkarılan işçilerin işe iadesi ve sendikal haklarının korunması için hangi adımlar atılacaktır?

14- Emek Partisinin 16 Haziran’da Meclise sunduğu “Barajsız sendika, yasaksız grev, güvenceli iş” yasa teklifine Bakanlığın tavrı ne olacaktır?

"Rodaport’ta yaşananlar patronların başvurduğu ortak bir yöntem"

Bayhan, soru önergesinde şu çağrıda bulundu:

“Rodaport’ta yaşananlar yalnızca bir işletmenin keyfî tutumu değil, ülke genelinde patronların başvurduğu ortak bir yöntemdir. Sendikalaşan işçilere karşı yetkiye itiraz edilmekte, işçiler peyderpey işten atılmakta ve toplu sözleşme hakkı fiilen ortadan kaldırılmaktadır. Bakanlık bu tabloya seyirci kalamaz. İşçilerin anayasal haklarını güvence altına almak için acilen adım atılmalıdır.”