Zemheride Bursa Newroz'u

Halayla başladı halayla bitti Bursa Newroz kutlamaları. Arabayatağı’nda bulaşan binlerce insan, Dehak’lara karşı mücadelesindeki iradesini gösterdi. Soğuk havaya aldırış edilmedi…


Zemheri soğukları… Hava sıcaklığındaki geçişler, kar fırtınaları, su taşkınları derken kış etkisini kaybetmiş değil. Mart ayının son çeyreğinde Bursa’dayız. Newroz kutlaması için çağrı önceden yapıldı. Adres, Yıldırım ilçesi Arabayatağı pazar yeri. Hava soğuk fakat, siyasal baskı da ondan geri değil. Kafalarda, acaba nasıl geçer sorusu dönüyor. Arabayatağı metro istasyonundan çıkıp, pazar yerine doğru yürümeye koyuluyoruz. Metro da hınca hınç bir kalabalık var. Acaba herkes Newroz alanına mı gidiyor? 

Dehak’lara karşı haysiyet mücadelesi

15 dakika kadar yürüyoruz. Yürüdükçe müzik sesi yükseliyor. Yaklaştıkça polisler beliriyor. Güvenlik koridorları, kapatılmış caddeler, sivil polisler derken bir kar yağıyor, bir yağmur. Güneş arada gösteriyor kendini. Yağmur, kar ve güneş arasında bahar kavgası yaşanıyor olsa gerek. 21 Mart, nisan ayının, baharın habercisi. Aynı zamanda Newroz’un kutlandığı gün… Newroz hikayesini kısaca hatırlamak gerek. Kürtler Newroz’u Demirci Kawa’ya dayandırır. Newroz tarihinin günümüzden 2500 yıl kadar geriye gittiği anlatılır. Dehak adında Asurlu zalim bir kral, efsanelere göre, omzunda iki yılan taşır. Her gün bunları beslemek için Kürt gençlerini kurban eder. Kral aynı zamanda baharın gelişini engeller. Hikaye Kawa’nın krala karşı örgütlenip ordu kurması ve onu alaşağı etmesiyle destanlaşır. Kralın ölüm haberi, yakılan ateşle haber verilir. Bahar gelmiştir…

Newroz yıllarca bu efsane üzerinden kutlanıyor. Demirci Kawa’ya meydanlarda atıflar yapılıyor. Kawa efsanesi bir metafor olarak da kullanılıyor. Halk, Kawa’da temsil bulurken, Asurlu zalim kral Dehak, içerisinden geçtiğimiz dönemlerde; zor aygıtlarına başvuran, yasak koyan, zindana kapatan, cenaze kaçıran siyasal aklın temsilcilerinde vücut bulur. Yani Newroz coşkusu, tek başına baharın geliyor oluşu değil, aynı zamanda haysiyete dayanan bir mücadeleyi de temsil ediyor. Binlerce insan bu anlamı itibariyle ateşi yakar, halaya durur. Çeşitli şehirlerde yanan ateşin üstünden atlayanlar Dehak’lara karşı iradesini gösteriyor alanlarda.

Hava soğuk halay çemberi genişliyor

Pazar yerindeyiz. Sahneden fotoğraf çekerken objektife, zafer işaretiyle poz veren gençler, kadınlar, çocuklar yansıyor. Yağmur ıslatıyor, hava üşütüyor fakat kalabalık pek oralı değil. Dağılma yaşanmıyor. Aksine, alana girişler devam ediyor. Polis barikatlarından oluşan güvenlik çemberi, alanda toplanacak kitlenin habercisi oluyor ama o barikatlar taşıyor Bursa’da. Hınca hınç doluyor alan. Barikatların dışında alana yürüyen kadınlar dikkat çekiyor. Ellerinde bebek arabaları görülüyor. Binlerce yıllık geleneğe ilk defa katılanlar da var: Bebekler. Annelerinin kucağında bebekler ne olduğunu anlamadan etrafa bakıyor. Biraz daha büyükleri ellerindeki bayraklarla, ağabeylerinin, ablalarının halayını izliyor. Ortada koşuşturuyorlar, çocuklar keyifli. Polislerin surat ifadeleri pek ketum. Oldukça duygusuz bakıyorlar. Öbek halinde caminin bahçesinde, birazda yukardan bir grup sivil polis alanı izliyor. Aralarında bir tanesi cep telefonuyla halayı çekiyor. Ya da biz öyle görüyoruz. 

Halk oyunları halay şeklinde devam ediyor. Arada kürtçe sloganlar atılıyor. Halkların kardeşliğine, eşit yurttaşlık hakkından dem vuruluyor. Konuşmalar yapılıyor. Sosyalist örgütlerin temsilcileri, kitleleri de alanda. İstanbul’a Van’a Hakkari’ye selam gönderiliyor. Gözaltılara tepki ifadeleri yüksek sesle çıkıyor hoparlörden. Selahattin Demirtaş, Aysel Tuğluk, Deniz Poyraz unutulmuyor. Onlara da selam ve saygı atfediliyor. Tabi, Dehak’lara da “bir çift söz” söyleniyor. İşçiler, emekçiler, kadınlar, savaş karşıtlığı daha pek çok insan hakkı ihlaline karşı ortaklaşma çağrısı da yapılıyor. Konuşmalar bu minvalde devam ediyor. Pazar alanı içerisinde dolaşıyoruz. Birbirleriyle sohbet ediyor insanlar, gençler Evrensel Gazetesi satıyor bir köşede. Gazetenin zor günlerden geçtiğini belirten bir genç, arkadaşının 10 TL’ye para üstü istemesine espirili şekilde “para üstü vermiyoruz” diyor. Saat 13.00’de başlayan Newroz kutlamasında yakılan ateş, çekilen halaylar, yapılan konuşmaların ardından sonlanıyor. 

Bursamuhalif.com/Osman Çaklı