BURULAŞ otobüslerinde fazla çalışma süresi aşıldı: Bir personel bin 444 saat fazladan çalıştı

Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin ulaşım şirketi BURULAŞ’a ait otobüslerde çalışan şoförlerin yıllık fazla çalışma sürelerinin çok üzerinde çalıştırıldığı ortaya çıktı. Belediye savunmasında, gerekçe olarak 'fayda-maliyet' hesaplamasını gösterdi. 

Sayıştay’ın AKP’li Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin ulaşım hizmetini yürüten şirketi BURULAŞ’ın 2021 denetleme raporu yayımlandı. Raporda BURULAŞ bünyesinde istihdam edilen otobüs şoförlerinin yıllık fazla çalışma süresinin çok üzerinde çalıştırıldığı görüldü. 

BURULAŞ’a ait fazla çalışma cetvellerini inceleyen Sayıştay, 2021 Kasım ayı sonu itibariyle şirket bünyesinde çalışan bazı personele yıllık 270 saatin üzerinde fazla çalışma yaptırıldığını tespit etti. 

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı 41’inci maddesinin sekizinci fıkrasını hatırlatan Sayıştay “Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz.” diyerek raporda şirket personellerinden 18’inin fazla çalışmaya tabii tutulduğunu listeledi. Otobüs şoförü, uzman şoför, otobüs hareket görevlisi, irtibat şoförü ve gece manevra şoförlerinin büyük çoğunluğu için 4857 sayılı Kanun’da belirlenen üst limitin aşıldığını belirten Sayıştay denetçileri, “…Söz konusu düzenlemeler uyarınca işçilere bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla çalışma yaptırılmaması gerekmektedir.” şeklindeki görüşünü rapora ekledi. 

1.444 saat fazla çalışan otobüs şoförü var

Sayıştay’ın raporunda listelediği personeller arasında, çalışma saatleri dışında 1.444 saat fazla çalışan otobüs şoförünün olduğu dikkat çekerken, onu en yakın takip eden şoförün de 954 saat fazla çalışma kapsamında çalıştırıldığı görüldü. Rapora çalışma süreleri yansıyan 18 personel arasında yer alan gece manevra şoförünün 343 saat, iki uzman şoförlerden birinin 584,75 bir diğerinin ise 632 saat fazladan çalıştırıldığı belirlendi. 

BURULAŞ: Personel maliyeti yüzde 50 artırır

BURULAŞ ise Sayıştay’ın bu görüşüne, ‘fayda – maliyet’ üzerinde durarak, “Üçlü vardiya fazla mesaisiz sisteme geçildiğinde toplamda 485 personele ihtiyaç duyulduğu, bu da personel maliyetlerini %50 oranında arttırdığı, fazla mesaili sistemde 75 personellik fazla maliyet oluşturduğu, bu sebepten dolayı fazla mesaili ikili vardiya sistemine devam edildiği...” şeklinde cevap verdi. 

Sayıştay raporunda, şirketin fazla çalışmaya karşılık fazla mesai ödemesi yaptığını savunan açıklamasına karşılık, yapılan incelemede belirlenen fazla çalışmanın mevzuat hükümleri çerçevesinde kabul edilebilirliği bulunmamakta olduğu yönünde görüşünü belirtti. 

“Fazla çalışma kararı tamamıyla işçinin rızasına bağlı”

Konuyla ilgili BursaMuhalif Gazetesi olarak görüşlerine başvurduğumuz İş Güvenliği Uzmanı Mehlika Öğüt Nazlı, “İş Kanununun 63. maddesi uyarınca haftalık 45 saat üzerinde gerçekleştirilen tüm çalışmalar fazla mesaidir. İşveren bu 270 saatlik aylık ücret içerisinde değerlendirdiği süreleri yılın belli aylarına istediği şekilde dağıtamaz; yalnızca her aya eşit bir şekilde pay ederek uygulayabilir. Bu durumda 270 saat tamamlanmasa da aylık 22,5 saati aşan çalışmalar fazla çalışma olarak kabul edilir.” diyerek açıkladı. 

“Fazla çalışma kararı tamamıyla işçinin rızasına bağlıdır.” diyen Nazlı, çalışan tarafından mesai için gönüllü olunsa dahi fazla çalışma sınırının yıllık 270 saat olarak belirlendiğine ve işçinin çalışma süresinin herhangi bir gerekçe ile yıllık 270 saati aşamayacağına dikkat çekti.

Fazla çalışmanın yasal anlamda sınırlarının çizildiğini belirten Nazlı aynı zamanda çalışma süresinin uzamasının sağlık açısından da kamu güvenliği açısından da sorun teşkil edeceğini açıkladı. Çalışanların ihtiyaçlarını dikkate almadan, gerekli planlamalar yapılmadan fazla mesai yaptırılması halinde; iş verimi ve çalışma saatleri arasındaki dengenin bozulacağını söyleyen Nazlı, “Çalışan kişilerde aşırı yorgunluk ve stres durumu ortaya çıkıyor, bu durum ise etkin ve verimli çalışmayı engellerken, iş kazaları gibi olumsuz durumlara yol açıyor. Otobüs şoförleri gibi kamu alanında çalışanlar için bu daha da önemli bir hal alıyor. Hem çalışanların güvenliği hem de kamu güvenliği açısından bu sürelere dikkat edilmesi gerekiyor.” dedi. 

Haber Merkezi