Ekonomik krizin gölgesinde kitap fuarı

Döviz kurlarının yükselmesine bağlı olarak dünya genelinde artan kağıt fiyatları, temel ihtiyaçlara bile ulaşmayı zorlaştıran ekonomik kriz ve covid-19 pandemisi gölgesinde 19. Bursa Kitap Fuarı gerçekleşiyor. Bağımsız kitapevleri ve bazı yayın evleri fuar maliyetini karşılayamadıkları için fuara katılmazken, kitap severler ise sadece kitaplara bakmakla yetindiklerini dile getiriyorlar.

En temel ihtiyaçlara bile ulaşmayı zorlaştıran ekonomik kriz ortamında, herhangi bir sosyal, kültürel, sportif etkinlik lüks hale gelmiş durumda. Yeni çıkan kitapları, dergileri alabilmek, sinemaya gidebilmek; her geçen gün alım gücü düşen yurttaşlar için daha da zorlaşıyor. Bu durum sadece okuyucuları, tüketicileri değil; yayınevlerini, üreticileri de etkiliyor.

Bursa’da bu yıl kitap fuarı 19. kez okuyuculara kapısını açtı. Döviz kurlarının yükselmesine bağlı olarak dünya genelinde artan kağıt fiyatları, çeviri, baskı, dağıtım maliyetlerine rağmen kitaplarını okuyucusuyla buluşturma inadından vazgeçmeyen yayın evleri olsa da giderler nedeniyle yeni kitaplar, dergiler basmakta zorlanan ve ayakta kalma mücadelesi veren birçok yayınevi ve bağımsız kitabevi fuara katılmama kararı aldı.

Artan fuar kiraları, ulaşım, personel ve ürün maliyetleri nedeniyle 19. Kitap Fuarı’na katılmadıklarını dile getiren Ezgi Kitabevi’nin sahibi Edibe Usta, “Biz Bursa’daki 4. kitap fuarından 18. Kitap fuarına kadar bütün kitap fuarlarına katıldık. Bursa’da yaşan ve varlığını Bursa’da sürdüren bir kitabevi olarak kitap fuarında bulunmak bizim açımızdan da TÜYAP açısından da diğer yayınevleri ve ziyaretçiler açısından da kıymetliydi. Kitabı bilen, ziyaretçileri yönlendirebilen tek adres bizdik Bursa için. 2008’den 2018’e kadar yapılan işler hem ekonomik hem sosyal kültürel açıdan kıymetliyi ancak son üç sene fuarlar bizim açımızdan verimsiz geçti. Fuarda kiraladığımız alanı küçültsek de yine de metrekare fiyatı fazla olduğu için bizim için ekonomik olarak maliyeti çok fazlalaştı ve fuara katılmama kararı aldık” dedi.

Dövizin artmasına bağlı olarak kağıt maliyetinin, çeviri eserlerde telif maliyetlerinin, matbaa maliyetlerinin ciddi anlamda arttığını aktaran Nota Bene Yayınevi sorumlusu Emre Battal, “Tüm Dünya’da ve Türkiye’de ciddi bir ekonomik kriz var. Doların artmasına bağlı olarak ülkede her şeyin fiyatı artıyor. Artık fuarlara katılamıyoruz çünkü maliyetler çok arttı. Fuar alanında metrekare başına ücret ödeniyor yine kampanya görselleri ve stant ücretleri için ayrı para alınıyor. Bu bizim için ciddi bir maliyetti. Diğer bir sebep ise, arttık ekonomik sıkıntı çeken yurttaş temel gıda maddelerini karşılamakta bile zorlanırken kitap lüks bir hale gelmiş durumda. Artık yurttaşlarla fuar alanlarında buluşamıyoruz çünkü yurttaş tercih edemiyor kitap almayı. Ekonomik kriz hem biz yayıncıları hem de okuyucuları ciddi anlamda etkiledi” ifadelerini kullandı.

Kitap fuarlarının yayıncıların okuyucular ile doğrudan temas kurabileceği, yeni çıkan kitaplarının tanıtımı yapabileceği önemli alanlar olduğuna dikkat çeken Battal, “Kitap fuarları ekonomik açıdan da sıcak paranın döndüğü bir alan ama artık o nakit para akışı da yok, insanlarda para yok çünkü. Yurttaş gelmeyince bizde kar elde edemiyoruz. Fuara çalışmış oluyoruz bir bakıma. Para kazanmayı geçtim reklam için fuara katılmak istesek yine olmuyor çünkü yurttaş gelmiyor. Fuarda yurttaşla bir araya gelemiyoruz ki” şeklinde konuştu.

Ekonomik koşullardan dolayı kitap alırken ince eleyip sık dokuduğunu belirten fuar ziyaretçisi, kitap alırken içerik incelemesinden sonra uzun süre fiyat araştırması yaptıktan sonra en uygun fiyatlı olan kitabı almayı tercih ettiğini belirtti. Kitap fiyatlarının yüksek olduğunu belirten bir başka fuar ziyaretçisi ise kaynak kitap ihtiyaçlarından kaynaklı edebi eserlere bütçe ayıramadığını, fuarda gezmekle yetindiğini söyledi.

Ezgi Bulut