Pandemi sürecinde işsiz kalan kafe çalışanları geçinemiyor

Hükümetin pandemi sürecinde aldığı önlemler kapsamında kafe, bar ve restoranların paket servis dışında kapatılması işçileri mağdur etti.

Bursa’da özellikle restoran ve kafelerde çalışan üniversite öğrencileri ücretsiz izne çıkarıldıkları için ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kaldı. 1170 liranın kira ve faturaları bile karşılamadığını belirten genç işçiler yardım başvurularına da bir dönüş alamadıklarını söylüyor.

Dilan Taze bir üniversite öğrencisi. Bursa’da kafe ve bar işletmelerinin yoğun olduğu ‘öğrenci memleketi’ olarak anılan Görükle’de bir barda çalışıyordu. Üniversiteye geldiği günden beri ekonomik sıkıntı yaşadığını, bu yüzden hep çalıştığını ifade ediyor. Kısıtlamaların gelmesiyle birlikte hayatlarının çok zorlaştığını söyleyen Taze, “Kiramı faturalarımı hep çalışarak ödedim. Kapatma kararı alındığında işsizlik maaşı verileceği söylendi. İşyerlerimiz kapandıktan 2 ay sonra 1100 lira gibi bir para yatırdılar. Ben 1100 lira ile kira mı ödeyeyim? Fatura mı ödeyeyim? Market alışverişi mi yapayım?” diyerek sitem ediyor.

Hiçbir yerden dönüş yok

İşsizlik Fonu’ndan aldığı ödenekle kirasını bile zor ödediğini belirten Taze şöyle devam ediyor: “Defalarca ev sahibiyle sıkıntılar yaşadım. Sürekli evden atılma durumu ile karşı karşıyaydım. Faturalarımız evde olduğumuz için üç kat arttı. Yardım için birçok kuruma başvurdum ancak dönüt alamadım. En son CİMER’e başvurdum. Mart ayından itibaren pandemi, ekonomik sıkıntılarım yetmezmiş gibi sağlık problemleri yaşadım. Bu süreçte iki kez ameliyat geçirdim. Bütün yardım taleplerime aldığım tek dönüt ise Nilüfer Kaymakamlığının sosyal yardımı olan 300 liraydı.”

Hükümetin söylemlerinin bir karşılığının olmadığını dile getiren Taze, “Ekonomik istikrar adı altında kapanmayan fabrikalarda ve AVM’lerde sanki virüs yayılmıyor gibi işçiler önlem alınmaksızın çalıştırılıyor” diye konuştu.

"Umudum kalmayacak"

Turgut Kırlak da bir işletme öğrencisi. O da bir restoranda çalışıyor. Kendisiyle benzer durumda birçok arkadaşının olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “İşsizlik maaşı kira ve faturalarımı bile karşılamıyor. Devletin bize hiç desteği olmadı. Birçok işyerinin bu zamanları atlatamayıp kapanacağını düşünüyorum. Yüzlerce insan işsiz kalacak” dedi. Destek kredisine başvurduğunu ve 3 bin TL kullandığını belirten Kırlak, “İşyerleri çok uzun bir süre kapalı kaldı. Şimdi tekrardan bütün işyerleri kapandı. Kredi borcumuz var nasıl ödeyeceğiz? Ne esnafın ne yanında çalışanların borcu ertelendi. Ama büyük sermaye sahiplerinin vergi borçları ertelendi. Gelecekte bizi yokluk ve sefalet bekliyor. Şu an içinde olduğumuz durumdan bir tık ötesi zaten açlıktan ölmemiz. Bu politikalar devam ettikçe geleceğe dair herhangi bir umudum da kalmayacak.”

‘Bu politikalara karşı durmalıyız’

Berkcan Yayla, moleküler biyoloji ve genetik bölümünden mezun. O da bir barda çalışıyordu. Üniversiteye ilk geldiği zamanlarda çalışmadığını ancak daha sonra ekonominin kötüye gidişiyle birlikte çalışmaya mecbur kaldığını belirten Yayla, üniversite için geldiği Bursa’da yaşamak istediğini söyledi. Ancak pandemi süreciyle planlarının bozulduğunu dile getiren Yayla, “Yaşananların şokunu atlatmaya çalışırken iki-üç hafta boyunca işyerimin destekleriyle geçimimi sürdürdüm. Ama herkesin benim kadar şanslı olmadığını etrafımdan biliyordum. İkinci kapanmayla aile evime dönmek zorunda kaldım” dedi. İşsizlik Fonu’ndan aldığı ödeneğin giderlerine asla yetmediğini belirten Yayla, “Öğrenci evlerine faturalarda kolaylık sağlanacağı söylense bile ikinci ayın içinde faturalar gelmeye başladı, borçlar birikiyordu. Ben ailemin evinde onlara destek olmak isteyip elimde kalan paranın miktarından utanırken insanların bu parayla geçinmeye çalışacaklarını düşünmek çok korkutucu” diye konuştu.

AVM’yi açık tutup vatandaşı suçluyorlar

Devletin Avrupa’daki gibi yurttaşların yaşamını düşünmesi gerektiğini söyleyen Yayla şöyle devam etti: “Önlemler kapsamında kapanmayı tabii ki de mantıklı buluyorum ama kapatıldıktan sonra bu insanları kaderlerine terk etmek anlaşılabilecek gibi değil. Bu dönemde hayatımızı insan gibi sürdürebilmek için kredi değil maddi destek bekliyoruz. Hükümet işyerini kapatıp çalışanını yok sayıyor. Kira, fatura ve borçlar için şu anda hiçbir geliri olmayan insanların sıkıştırılması hiç adil değil. Para bir canlıdan daha değerli tutuluyor. Günlük vaka ve vefat sayıları zirve yapmış olmasına rağmen hâlâ hükümet tarafından evde kalmamız tavsiye ediliyor. Zorunlu olmayan fabrikalarda üretim yapılıyor. AVM’leri açık tutup kamu spotlarında AVM’ye giden vatandaşlarımızı suçluyorlar. Halk olarak hep birlikte uygulanan yanlış politikalara karşı durmalıyız. Sonrasında belki biz göremesek de bizden sonraki nesillerin güzel günleri göreceğine inanıyorum.”

Kaynak:EVRENSEL/Eren ÖNER