İki teker üstünde emek mücadelesi: Kadın moto kurye

Moto kuryeleri son dönemlerde yükselttikleri işçi eylemlerinden tanıyoruz. Pandemi döneminde, marketlerin e-alışverişe, kafe ve restoranların da paket servislere yönelmesi motorlu kuryelerin mesaisini artırdı. Öyle ki moto kuryeleri aile bireylerinden fazla görmeye başladık. Moto kurye kadınlar deneyimlerini anlattı.

Yemeksepeti kuryelerinden, Trendyol Go kuryelerine, esnaf kuryelerden, Getir kuryelerine çok sayıda kuryeyi motorları, kaskları ile oluşturdukları protesto konvoyları ile şehirlerin caddelerinde hak ararken gördük. Bazıları kazandı. Kazananlar, diğerlerine örnek oldu. Bazıları da hala direnmeye devam ediyor. Biz hep yumruk sıkan erkekleri gördük bu eylemlerde ama moto kuryeler arasında kadınlar da var ve sayıları hiç de az değil.

Pandeminin üzerine ağır yükler yüklediğini ve emeğinin karşılığını alamadığı için hemşire
olarak çalıştığı özel hastaneden ayrıldığını belirten Berfin Kaçmaz, hemşirelikten moto
kuryeliğe bir kadın olarak iş hayatında yaşadığı deneyimleri şu şekilde paylaştı:

“Pandemi ağır iş yükü ile birlikte geldi. Hemşireyken sürekli nöbet tutuyordum. 24 saat nöbetten çıkıp 18 saat nöbete gidiyordum, günlerce eve gidemediğim oluyordu. Psikolojik olarak aşırı yıpranmıştım ve fazla mesai ücretlerimi alamıyordum. Zam istediğimde ise dışarda benim yerimde çalışan binlerce hemşire olduğu cevabını aldım. Bu sebeple işten istifa edip bir hafta içinde Trendyol Go’da moto kurye olarak işe başladım.

Daha önce hiç motosiklet kullanmamıştım

İşe başlamadan önce hiç motosiklet kullanmamıştım ama her gün sokakta onlarca moto kuryeyi çalışırken gördüğüm için işe başlama kararı alırken hiç tereddüt etmedim. Ancak çevremdekiler ve ailem benim gibi düşünmedi. Türkiye'de motosiklet kullanmanın tehlikeli olduğunu düşündüklerinden ve bir kadın olarak ayrıca sıkıntı yaşamamdan korktukları için tedirgin oldular. Ben olumsuz düşüncelere rağmen kararlılığımı sürdürdüm ve gidip bir motosiklet alarak moto kurye sektörüne giriş yaptım.

İşe başladığımda çalışma arkadaşım olan erkekler, başlarda bu durumdan çok hoşnut olmadılar. Moto kuryelik mesleğini sadece erkekler yapabilirmiş gibi bir algıları vardı. Ama zamanla alıştılar bizim iş alanındaki varlığımıza.

Siparişi yetiştirmek için defalarca düştüm

Siparişi verilen süre içinde götürmeye çalışırken defalarca düştüğüm oldu. Eğer siparişi verilen sürede götürmezsek siparişi bizden alıyorlar ve o gün hiç çalışamıyoruz. O yüzden hızlı olmamız gerekiyor.

Kadın olduğum için rahatsız eden erkeler oldu

Trafikte kadın olduğumu gören bazı sürücüler araçlarını üstüme sürüyorlar, önüme kırıyorlar. Korna çalanlar, camı açıp laf atanlarda oluyordu ama kadın olduğum için şaşırıp güzel dileklerini sunan insanlar da var.

Genellikle akşam saatlerinde daha fazla sipariş oluyor ve günlük kazancımızın büyük bir kısmı akşam siparişlerinden geliyor. Bazen önünden geçmeye koktuğum binalara, günlük kiralık evlere sipariş götürüyorum. Kadın olduğumu görüp bir şekilde ismini bulup sosyal medyadan ekleyen veya telefon numarama ulaşan ve rahatsız eden erkeler de oldu.

Bazen tuvalete gitmeye bile fırsatım olmuyor

Yağmur, çamur, kar demeden sipariş götürmek zorundayız. Gün içinde oldukça yoğun çalışıyorum. Günde ortalama 30-37 sipariş götürüyorum bazen tuvalete gitmeye bile fırsatım olmuyor."

Ezgi Bulut