Bursa'da sağlık emekçilerinden "6 ayda bir gelmeyen hasta" kesintisine tepki

Türkiye genelinde sağlık emekçileri, Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’nin Kasım 2024’te yürürlüğe giren “6 ayda bir gelmeyen hasta” kesintisi uygulaması nedeniyle ciddi mağduriyetler yaşıyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB), Hekimsen, Genel Sağlık-iş, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), Bursa Aile Hekimliği Derneği, Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası ve Sağlık Çalışanları Hak ve Mücadele Derneği (SA-HADER) 'Eziyet yönetmeliğine hayır' demek için Bursa İl Sağlık Müdürlüğü önünde bir araya geldi.

Belirsiz kriterler ve hukuki tartışmalar

Bursahed Başkanı Dr. Zeynep Özsevim, Kasım 2024’te yürürlüğe giren Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği kapsamında uygulanan “6 ayda bir gelmeyen hasta” kriterinin aile hekimlerini haksız yere cezalandırdığını belirterek uygulamaya sert tepki gösterdi. Açıklamada konuşan Özsevim: “Aile hekimleri, yönetmelikte yer alan “son 6 ay” kriterinin nasıl değerlendirileceğine dair resmi bir yönerge veya genelge yayımlanmadığını belirtiyor. Bu durum, uygulamanın hem hukuki geçerliliğini hem de denetlenebilirliğini tartışmalı hale getiriyor. “6 aydır gelmeyen” hastaların hangi kriterlere göre belirlendiği ve bu uygulamanın hangi bilimsel verilere ya da kurum görüşüne dayandığı konusunda net bir bilgi bulunmuyor“ dedi.

Hatalı kesintiler mağduriyet yaratıyor

Uygulama kapsamında, aile hekimlerinin maaşlarından yapılan kesintilerde çok sayıda hata tespit edildiğini söyleyen Dr. Zeynep Özsevim öne çıkan sorunları şöyle sıraladı:
• Yeni Doğan Bebekler Ceza Sebebi: Doğumdan yalnızca birkaç gün geçmiş bebekler, sistemde “6 aydır gelmeyen” hasta olarak görülüyor ve hekimlere ceza kesiliyor.
• Aşı ve İzlem Sorunları: Aşı ve izlem yapılmış ancak poliklinik kaydı açılmamış bebekler, “takip edilmemiş” sayılarak hekimlerin maaşından kesintiye neden oluyor.
• İzin ve Vekâlet Durumları: Eğitim, yıllık izin veya hastalık izni gibi durumlarda, hastalar aile sağlığı merkezinde hizmet almasına rağmen sistemde “gelmemiş” görünüyor ve bu, hekimlerin maaşında kesintiye yol açıyor.
• Yeni Başlayan Hekimlere Haksız Ceza: Göreve yeni başlayan aile hekimleri, önceki 6 ayın sorumluluğunu üstlenmek zorunda kalarak cezalandırılıyor.
• E-Devlet ve Otomatik Kayıtlar: E-Devlet üzerinden veya otomatik aktarılan yeni kayıtlı hastalar, henüz hekime başvurmadan “gelmeyen hasta” olarak işaretleniyor ve kesinti uygulanıyor.
• Kronik Hastalar Sorunu: HYP (Hasta Yönetim Platformu) verisi girilmiş kronik hastalar, poliklinik kaydı olmadığı için “gelmeyen hasta” kategorisine alınarak hekimlere ceza yazılıyor.

Kesintilerin iptal edilmesi ve hatalı hesaplamalar nedeniyle uğranılan kayıpların telafi edilmesi gerektiğini vurguluyor. Sağlık çalışanları, özellikle şu soruların yanıtlanmasını istiyor:

• “6 aydır gelmeyen” hastalar hangi kriterlere göre belirleniyor? Uygulamanın resmi dayanağı nedir?
• 6 ay kriteri hangi bilimsel veri veya kurum görüşüne dayanıyor?
• Haksız kesintilere uğrayan hekimlerin kayıpları nasıl telafi edilecek?
• SAHU rotasyonu, yıllık izin, hastalık izni, yeni kayıt veya göreve yeni başlama gibi özel durumlar neden dikkate alınmıyor?
• Hasta sorumluluğunun yalnızca hekimlere yüklenmesi hangi hukuk normlarına dayanıyor?
• AHBS (Aile Hekimliği Bilgi Sistemi) hasta takibi hatalarının önüne geçmek için ne gibi çözümler planlanıyor?
Aile hekimleri ve sağlık çalışanları, yönetmeliğin yeniden gözden geçirilmesi, hatalı kesintilerin iptal edilmesi ve uygulamanın şeffaf, adil bir çerçeveye oturtulması için yetkililere sesleniyor. Sağlık sisteminin temel taşlarından olan aile hekimlerinin motivasyonunun korunmasının, halk sağlığı açısından kritik önemde olduğu vurgulanıyor.