Veteriner sağlık emekçileri adalet eşitlik ve liyakat istiyor!

Bursa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü önünde yapılan açıklamayı Tarım Orkam-Sen Bursa Şube Başkanı Tarık Efe okudu.

"Tek Sağlık" yaklaşımı temel alınmalıdır diyen Efe, “Veteriner hekimler, bu yaklaşımda ön cephede yer alarak zoonotik ( insandan hayvana geçen) hastalıklarla mücadele etmekte, böylece insan sağlığını doğrudan korumaktadır. Ayrıca gıda güvenliğinin sağlanması ve ekosistemin sürdürülebilirliği konularında da kritik bir rol üstlenmektedirler. Unutulmamalıdır ki, sağlıklı toplum, sağlıklı insan, sağlıklı hayvan, sağlıklı çevre ve sağlıklı gıdayla mümkündür. Bunu sağlamanın yolu ise, Tek Sağlık yaklaşımını uygulayacak güçlü bir kamusal veteriner hizmetleri otoritesinin varlığıdır. Ancak veteriner sağlık emekçileri uzun yıllardır çözülmemiş ciddi sorunlarla mücadele etmektedir. Bu sorunlar, yalnızca veteriner sağlık emekçilerini değil, sundukları kamusal hizmetin kalitesini ve dolayısıyla bahsi geçen o bütüncül sağlık vizyonunun gerçekleşme potansiyelini de doğrudan tehdit etmektedir. Veteriner sağlık emekçileri görevlerini yerine getirirken zoonotik hastalıklarla sürekli karşı karşıya gelmekte ve ciddi sağlık problemleri yaşamaktadır. Özellikle Brucella enfeksiyonu başta olmak üzere birçok hastalık veteriner sağlık emekçileri için bir meslek hastalığı halini almıştır. Buna ek olarak, çalışma ortamının fiziki yapısı gereği; havasız, tozlu, sıkışık, aşırı sıcak veya soğuk gibi zorlu koşullarda çalışmak zorunda kalmaktadırlar. Sahada aşılama, kimliklendirme, numune alma, muayene, tedavi, bilgilendirme ve denetim faaliyetlerini yürütürken ise hayvanlar tarafından ısırılma, tekme ve boynuz darbeleri, ezilme gibi fiziksel travma ve yaralanma riskleriyle sürekli karşı karşıyadırlar. Tüm bu ağır zorlu çalışma şartlarına, yüksek hastalık ve yaralanma riskine rağmen, veteriner hekimler fiili hizmet zammı (yıpranma payı) uygulamasından faydalandırılmamıştır” dedi.

Zorlu çalışma koşulları ve liyakatsizlik

Sahada uygulanan yanlış politikalar ve yetersiz bilgilendirme nedeniyle, vatandaşların tepkileriyle ilk karşılaşan meslek grubu yine veteriner hekimler olmakta; bu gerginlikler sözlü hakaretlerden fiziksel saldırılara kadar varabilmekte, bu saldırılar neticesinde veteriner hekimler yaralanmakta hatta hayatlarını kaybetmekteler ifadelerini kullanan Efe, “Veteriner hekimlere yönelik her geçen gün başka bir saldırı haberiyle karşılaştığımız halde veteriner sağlık emekçileri “Sağlıkta Şiddet Yasası” kapsamına dahil edilmemiş, şiddete uğradığında dahi sağlık emekçisi olarak kabul edilmemiştir. Biyolojik ürün ve kimliklendirme bedellerinin (el emeği) ödenmesiyle ilgili sıkıntı Nisan 2024’ ten beri çözülememiş meslektaşlarımız kanunen hakkı olan ücretleri alamamıştır. Bu süreçte TÜİK’ in sahte enflasyon verileri baz alınsa dahi hak mağduriyeti oluşmuştur. “Yetkilendirilmiş” sendikanın kazanım olarak pazarladığı değişiklik ise bu sorunun çözümü noktasında bir kandırmacadan öteye gitmemiş, veteriner sağlık emekçilerinin dertlerine çare olmamıştır. Yurt dışı hayvan seçimi ve hipodromlardaki görevlendirmelerde sendika ayrımı yapılmakta, bu görevler liyakat yerine torpille belirlenmektedir. Pek çok veteriner hekim bu görevlere seçilmezken, belirli bir grup bu görevleri bir gelir kapısı hâline getirmiştir. Bu durum, hem meslektaşlar arasında adaletsizlik yaratmakta hem de kurumların güvenilirliğine zarar vermektedir” dedi.

Tarım Orkam-Sen Bursa Şube Başkanı Tarık Efe taleplerini şöyle sıraladı:

- 2008 yılında haksız bir uygulama ile elimizden alınan 2 aylık fiili hizmet zammı ve özlük hakları derhal iade edilmelidir.

- Veteriner sağlık emekçilerinin Sağlıkta Şiddet Yasası kapsamına alınmalıdır. Mezbaha ve hayvan pazarlarında çalışan personelin güvenliği sağlanmalıdır.

- Bakanlığın uyguladığı resmi aşılama ve biyolojik madde uygulama ücretleri (El Emeği ücretleri), vatandaşa verilen desteklemelerden mahsuplaşma yöntemiyle değil, yeniden düzenlenerek genel bütçeden karşılanmalı ve her ay düzenli olarak ödenmelidir. Ayrıca birçok İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne göre ilimizde, uygulama ücretleri oldukça gecikmeli olarak ödeniyor. Bu sorun da ivedilikle çözülmelidir.

- Yurt dışı ve hipodrom görevlendirmelerinde liyakat ve adalet esas alınmalıdır. Bu görevlendirmelerde adil davranmayan idareciler hakkında idari soruşturma açılmalıdır.

- Görev harcırahları yükseltilmelidir; özellikle 15 gün süren geçici yol kontrolleri görev harcırahları konaklama ücretini karşılayacak seviyeye çıkarılmalıdır.

- Veteriner Yol Kontrol İstasyonları ve Veteriner Sınır Kontrol noktalarında hafta sonu, resmi bayram ve mesai saatleri dışında yapılan fazla çalışmalar karşılığında fazla mesai ücreti veya çalışılan süre kadar resmi izinverilmelidir.

- Geçici görevlendirmelere son verilmelidir. Yol Kontrol İstasyonlarının daimi personeli olmaması ve aşılama çalışmalarını yürütecek yeterli personel bulunmamasının çözümü veteriner hekimleri oradan oraya sürüklemek değil, ihtiyaç olan yerlerde personel istihdamının arttırılmasıdır.

- Eski ve güvenli olmayan araçlar yenilenmeli ve yapılacak görevler için şoför ihtiyacı karşılanmalıdır. Bu süreçte görevlerini aynı zamanda araç kullanarak yerine getiren personele ödenen ilave ücretteki 4000 katsayısı 20000 olarak güncellenmelidir.

- Kedi ve köpeklerin kuduz aşısı ve çip uygulaması için gerekli olan fiziki muayene odası, muayene masası ve malzeme dolabı eksiklikleri acilen giderilmelidir. İlimizde ve birçok ilçe müdürlüğünde Veteriner Sağlık Emekçilerinin göreve gidiş ve dönüşlerinde hazırlık yapabilecekleri sağlıklı odaları olmadığı gibi duş imkanları da yok. Bu sorun acilen giderilmelidir.

- 01.01.2019 tarih ve 5434 sayılı Kanunun ek 84. maddesi ile kamudan emekli olan tabip ve diş tabiplerine ilave ödeme verilirken veteriner hekimlere bu ek ödeme verilmemiştir. Bu durumun neden olduğu %43'e varan emekli maaşı düşüşü (örneğin, doktor/diş hekimi 51 bin, veteriner hekim 29 bin TL) haksızlığının giderilmesi için acilen yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

- Teknik hizmetler sınıfına ödenenarazi tazminatının görevlerini arazide gerçekleştiren sağlık hizmetleri emekçilerine de ödenmesi sağlanmalıdır.

- Veteriner Hekim Ünvanların da çalışanlara 7200 ek gösterge verilmesini talep ediyoruz.

- Veteriner Sağlık Emekçilerinin asli görevlerinden biri olan salgın hastalıkları mücadele kapsamında ihtiyaçları olan tek kullanımlık elbise enjektör ve koruyucu malzeme ihtiyaçları eksiksiz karşılanmalıdır.