Binlerce mezun onlarca sorun: Veteriner hekimlerden mücadele çağrısı

Her yıl nisan ayının son cumartesi günü kutlanan Dünya Veteriner Hekimler Günü, Bursa’da veteriner hekimlerin sorunlarına dair yapılan basın açıklamasıyla gündeme taşındı. Bursa Veteriner Hekimler Odası (BVHO), Akademik Odalar Birliği yerleşkesi önünde çelenk sunumu sonrasında düzenlediği açıklamada, veteriner hekimlerin yaşadığı sorunlara ve çözüm taleplerine yer verdi. BVHO Başkanı Melike Baysal, hayvan sağlığı ve refahında, koruyucu hekimlikle salgınları önleyerek toplum sağlığında önemli görevleri bulunan veteriner hekimlerin Türkiye’de yeterli takdiri görmediğine dikkat çekti. 1980’li yıllardan itibaren hem çalışma alanlarının hem de özlük haklarının daraltıldığını söyleyen Baysal, “COVID 19 dönemini hatırlayalım, Türkiye'ye özgü virüsü izole eden bilim insanı Prof. Dr. Aykut Özkul ve aşıyı geliştiren ekibin lideri olan Prof. Dr. Aykut Özdarendereli veteriner hekim olmalarına rağmen, aşılamada veteriner hekimlerin sağlık sınıfı dışında tutulması çarpıcı bir ayrımcılık örneğidir.” dedi. 

“1946 yılından 2006 yılına kadar fiili hizmet zammı alan veteriner hekimlerin, 2006 yılında bu haklarından mahrum bırakılması hukuksuz ve gerçek bir hak gaspıdır, çünkü ne eğitimlerinde ne ünvanlarında ne çalışma alanlarında bir değişiklik olmamasına rağmen sağlık sınıfı dışında bırakılmışlardır.

Baysal hak kayıplarına yönelik yaşanan gelişmeleri şu sözlerle aktardı: 

“2018 yılına kadar kamuda diğer hekimlik gruplarıyla aynı ücretleri alan kamu veteriner hekimleri, bir anda unvanları ya da hizmet verdikleri alan değişmiş gibi ‘hekim dışı’ sınıfta değerlendirilerek akla ve izana da hukuka da aykırı olarak yine bir ayrımcılığa maruz kalmışlardır.

Tüm bu sorunların kökeninde Beynelminel Cenevre Veteriner Hekimliği Sözleşmesi ile kurulmus olan Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü’nün 1984-85 yıllarında hukuksuz şekilde lağvedilmesidir. Üstelik Cenevre Sözlesmesine hala taraf oldugumuzu da ifade etmeliyim.”

Mezunlar işsizlik ordusuna katılıyor 

Veteriner hekimlerin Türkiye’de sağlık sınıfı mensubu dışında bırakılmasının kabul edilemez olduğunu belirten Baysal, plansız ve eğitim eşitliğinin olmadığı veteriner fakültelerinin de sorunları artırdığını söyledi. İngiltere’de 11, Kanada’da 5, Amerika’da 30, Avrupa genelinde 100, hayvancılıktaki gelişimiyle bilinen Hollanda’da 1 veteriner fakültesi varken, Türkiye’de 32 veteriner fakültesinin olmasını eleştiren Baysal, her yıl 3 binden fazla mezunun işsizlik ordusuna katıldığını ifade etti. 

Mezun sayısıyla orantılı atama olmadığı için veteriner hekimlerin muayenehane açmaya yöneldiğini, ancak neoliberal politikalar nedeniyle buralarda da çalışma koşullarının zorlaştırıldığını belirten Baysal, veteriner hekimlerin haksız cezalara çarptırıldığını şu örnekle anlattı: 

“Örneğin internette rahatça satılan bir ilaçla ilgili kayıtlarında ne meslek kanununa ne mali ne hukuki kanunlara aykiri olamayacak bir eksik olmasa dahi, bakanlığın e-reçete sistemine uyumlu değilse veteriner hekimlere ayni etken madde ve isimli ilaç için 110 bin lira ceza kesilebilmektedir.” 

Hem iş hem hayvan kaybı var

Bursa genelinde 2004 yılında gıda değeri olan büyük hayvan kliniklerinin tüm kliniklere oranı yüzde 76 iken bu oranın 2024 yılında yüzde 16’ya düştüğünü, bunun da sebebinin küçük ve orta ölçekli aile işletmelerinin yok olması olduğuna dikkat çeken Baysal, hem iş hem hayvan kaybının olduğunu ve bunun da ülke ekonomisine zarar verdiğini vurguladı. 

“Haklarımız ve toplum için mücadele etmeliyiz”

“Tüm dünya gıda krizi, zoonozlar (hayvandan insana bulaşan hastalıklar), antimikrobiyal direnç, pandemiler gibi hayati riskler nedeniyle veteriner hekimlik mesleğini stratejik bir meslek olarak görüp desteklemektedir. Ancak ülkemizde, bırakın herhangi bir adım atılmasını, her geçen gün kan kaybı devam etmektedir.” diyerek sözlerini sürdüren Baysal, tüm melektaşlarına ve meslek örgütlerine mücadele çağrısında bulundu.