Ferhan Şensoy‘un kahraman bakkalın yeni kurulan bir süpermarkete karşı dükkanını ayakta tutmaya çabalamasını konu edinen “Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı” kitabı ve oyunu bir döneme damgasını vurdu. Günümüzde ise tüketim toplumu dayatması ile birlikte, kahraman bakkallar bir bir süpermarketlere yenildi. Türkiye’nin yeni gündemi ise iktidar ve ortağının artan enflasyon ve azalan alım gücü karşısında hedef gösterdiği zincir marketler. Yani, kahraman bakkal çoktan yenildi. Artık zincir marketler iktidara karşı. Vatandaş mı? Vatandaş zincir ile olan ilişkisini henüz tam olarak çözebilmiş değil. Ya da hala kaybedeceği başka şeyler var, ne bileyim! Kulağa garip gelen bu çelişkiyi sahneye taşıyacak Ferhan Usta ise büyük ihtimalle bir yerlerden ‘Pardon’ filmindeki ‘sieee, sieee, sieee‘ repliği eşliğinde tebessüm ediyor…
Türkiye’de TÜİK‘e ya da ENAG‘a göre enflasyon yüzde bilmem kaç… Sayısal verilerden haz etmiyorum. Zira ben bir beni bilirim, bir de alışverişin ardından kasada ödeme yaptıktan sonra insana özgü tüm duygularımı kaybettiğim (buna mallaşmak da denebilir) o 3 dakikayı… 3 dakikadan fazla sürüyor ise en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanızı öneririm. “İyi de randevu nasıl alacağız” diyenleri duyar gibiyim. Kardeşim her şeyi devletten beklemeyin. Siz de en yakın hastane zincirine….neyse oraya da geleceğiz.
Hatırlayacak olursanız, Cumhur İttifakı’nın küçük ortağı Bahçeli, ‘sürekli zam yapan marketlerin FETÖ bağlantılarının’ araştırılmasını istemişti. Büyük ortak Erdoğan ise stokçulukla suçladığı ve ‘3 harfliler‘ diye nitelediği zincir marketlerle ilgili Ticaret Bakanlığı’nın gerekli adımları atacağını söylemişti.
İktidarın artan gıda fiyatları konusunda suçladığı zincir marketlerden bazıları sessizliğini bozdu. Onlar da iktidara, ortağına ve iktidar medyasına dönük sert söylemlerde bulundu. Sonra bazı illerde iktidar belediyelerinin bazı marketleri mühürlediği haberleri çıktı.
Kapitalizm, sen nelere kadirsin! Zincir marketler iktidara karşı iyi mi! Şimdi burada “Kahraman bakkalın ahını almayacaktınız, görün gününüzü” demek bir seçenek.
“Son 20 yılda ‘Özelleştirmede satıyorsun, satıyorsun bitmiyor. Bu kadar komünist bir ülkeymişiz. Komünizmin ağdalısıymışız. Ulaştırma, çimento, kağıt, şeker, her şey devlete ait. Bir berber dükkanları kalmış özel teşebbüsün elinde. Özelleştirmelere devam edeceğiz‘ diyen bakanlar gördük. Üretimin değil tüketimin özendirildiği, eğitimden sağlığa her şeyin piyasalaştırıldığı son 20 yılda, sokak aralarına bile mantar gibi süpermarketler açılmadı mı kardeşim. Bakkal yenildiyse iktidarın hiç mi suçu yok” demek de bir seçenek.
“Özelleştirme ile bakkalın ne ilgisi var, konuyu saptırma” diyenler de olabilir. Var kardeşim. Yazı benim değil mi?
Bakkalın yenilmesi de zincirin bir halkası, zincir marketlerin mantar gibi türemesi de… Kızacaksın belki ama sağlık hizmeti almak için aylarca randevu beklemen de çocuğunu gönderecek nitelikli devlet okulu bulamaman da aynı zincirin halkası. Ay sonunu getirmek için önce alışveriş yaptığın markette indirim günlerini beklemen, baktın olmadı daha ucuz zincir marketlere yönelmen, o da pahalı gelince veresiye defterine yazdıracak bakkalı büyük bir özlemle yad etmen, market yerine pazar tezgahlarını tercih etmeye başlaman, hatta pazarda da son kalan ürünleri biraz daha ucuza alma çaban… Yani yoksullaşman ve gelecek ile ilgili duyduğun kaygı… Hepsi aynı zincirin birer halkası güzel kardeşim.
Ve o halkalar maalesef bizim boynumuza dolanmış durumda!
Belki de ben abartıyorumdur. Ya da ne bileyim başta dediğim gibi, o süre bende de 3 dakikayı çoktan geçmiş ve sağlıklı düşünmemi engellemeye başlamıştır. E o zaman son söz yine Ferhan Usta’dan gelsin:
Ne yapayım “Beni ben mi delirttim?”
Burak Demirci
