12 Kasım 1945
Damardan boşanan kan gibi ılık ve uğultulu
son lodoslar esmeye başladı.
Havayı dinliyorum :
nabız yavaşladı.
Uludağda, zirvede kar
ve Kirezli-yaylada şahane ve şipşirin yatmış uykudadır
kırmızı kestane yapraklarının üstünde ayılar.
Ovada kavaklar soyunuyor.
İpekböceği tohumları kışlaklarına gitti gidecek,
sonbahar bitti bitecek,
nerdeyse girecek gebe-uykularına toprak.
Ve biz yine bir kış daha geçireceğiz :
büyük öfkemizin içinde
ve mukaddes ümidimizin ateşinde ısınarak…
Piraye İçin Yazılmış: Saat 21-22 Şiirleri’nde büyük şair Nazım, Uludağ’ı anlatır. O zamanın Uludağ’ında, zirvede sonbahar henüz bitmemişken kar, Kirazlıyayla’da kırmızı kestane yaprakları vardır. Şimdilerde kış bitmek üzere ama Uludağ’ın zirvesinde karın esamesi okunmamakta, şehirde ise hava mayıs bozması bir güneşlik yeri olarak Bursalılara susuz bir geleceği anlatmakta.
Uludağ, eski adıyla ‘Hep Parlayan’ anlamına gelen Olympos, tanrıların üzerinde oturduğu, havasını soluduğu dağ. ‘Yüce’ tanrıların bir bildiği vardı ki Olympos’tan, ‘Işık Ülkesi’ diye bilinen Bithynia’yı ve hatta dünyayı gözlüyorlardı. Bir bildiği vardı ki ‘Işık Ülkesi’ halkları tanrılarını Olympos’un zirvesine taşımışlardı.
Tanrıların havasını soluduğu Uludağ’ın, bugünlerde susuz geleceğine ‘merhaba’ diyen ‘Işık Ülkesi’ Bursa’nın yaşamı şimdilerde rant ve talanın elinde. İktidarın bir telaştır gündeme getirdiği ve Meclis’te kabul edilen Alan Başkanlığı ile Uludağ için yeni bir süreç başlatılıyor.
Süreç nasıl gelişti?
İktidarın üç dönem İçişleri Bakanlığı görevini yürütmüş Efkan Ala ve Hakan Çavuşoğlu öncülüğünde, 43 AKP milletvekilinin imzasıyla verilen 13 maddelik ‘Uludağ Alanı Hakkında Kanun Teklifi’ 25 Kasım 2022’de Meclis’e sunuldu. TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda gerçekleşen görüşmelere muhalefet milletvekilleri ile Bursa Barosu Çevre Komisyonu, Ankara Jeoloji Mühendisleri Odası, Doğayı ve Çevreyi Koruma Derneği, Güney Marmara Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği temsilcileri katılım gösterdi.
Komisyonda muhalefetin tüm itirazlarına rağmen tasarı 10 Aralık 2022’de kabul edilerek, Meclis Genel Kurulu’na gönderildi. Meclis’e 17 Ocak 2023 tarihinde gelen yasa tasarısı, iki gün boyunca süren tartışmalar sonunda, 330 milletvekilinin ‘evet’ oyuyla kabul edilerek yasalaştırıldı. Yasanın kabulünü muhalefet, çevre ve yaşam savunucuları idam kararı olarak değerlendirdi. İktidar kanadı ise kanunun kabul edilmesini sevinçle karşılayan mesajlar yayınlayarak kutladı. Öyle ki Bursa Valisi bile bu sevincini sosyal medyadan paylaştığı mesajla duyurdu.
İtirazlar niyeydi, AKP ne istedi?
Uludağ Alan Başkanlığı olarak kabul edilen yasayı iktidar kanadı, Uludağ’ın doğal sit alanları ve diğer korunan alanları ile birlikte jeolojik ve biyolojik varlıklarının su ve benzeri kaynak değerlerinin korunması, yaşatılması, geliştirilmesi, tanıtılması, planlanması, yönetilmesi ve denetlenmesi ile alanda yürütülen faaliyetlerin tek bir elden idare edilerek, sürecin kolaylaştırılması şeklinde açıklıyor. Alan Başkanlığı yasasına muhalefet edenler için ise bu yasa bir (T)alan Başkanlığı. Yasa bu anlamda AKP’nin Doğa ve Koruma Milli Parklar Müdürlüğü’nün yönetimini devreden çıkararak, Uludağ’da turizm yatırımlarını artırma amacıyla sermayeyi Uludağ’a çekme amacı taşıyor.
Alan Başkanlığı: Sermayeye yeşil ışık
Komisyon görüşmelerinde Alan Başkanlığı kurulmasına gerekçe olarak gösterilen yetki karmaşasına dair muhalefet ısrarla yetkinin Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nde olduğunu hatırlatarak, yasanın kabulüyle Uludağ’da imar ve yapılaşmanın önünün açılacağını defaatle belirtti. Teklifi getiren Çavuşoğlu ise Alan Başkanlığı danışma kurulunda sektörün ve sivil toplum kuruluşlarının temsil edileceğini söyleyerek, sivil toplum göstermeli, sermaye öncelikli bir yasa olduğunun sinyalini verdi.
Yasalaşan Alan Başkanlığı ile birlikte Uludağ’ı neler bekliyor?
Yasalaşan Alan Başkanlığı ile Uludağ’da her ölçekte plan yapma yetkisi Uludağ Alan Başkanlığına verildi. Uludağ’ın bütünlüğünün dikkate alınmasını gerektiren bu planlama aynı zamanda Uludağ’a özgü ekolojik dengenin korunması, endemik bitki yapısının varlığını sürdürmesi açısından buraya gelecek olan yapı, bina, yol ya da insan sayısının da hesaplanmasını içeriyor.
Görüşmelerde muhalefet, Cumhurbaşkanlığı yetkisine bırakılan Alan Başkanlığının sınırlarını değiştirme yetkisinin tekliften çıkartılmasını ya da Cumhurbaşkanının Alan Başkanlığı sınırını azaltma yönünde kullanmasında ısrar etse de teklifin yasalaşmasıyla birlikte Alan Başkanlığı yetkisinin sınırları genişleyebiliyor.
Siyasi gerekçeler
Komisyon tutanaklarında yetki karmaşası olmadığını belirten DOĞADER’in itirazı, Milli Park yetkililerinin yetkisini kullanmamasından çok siyasi gerekçelerle bu yetkilerin kullandırılmadığı, bu nedenle kaçak yapılan inşaatların yıkılamadığı, Milli Park alanında sadece bir tane orman muhafaza memurunun görev yaptığı, alana kadro verilmediği, dolayısıyla Milli Parklar Müdürlüğünün ‘görevini yapmıyormuş’ gibi bir izlenim yaratılmasının doğru olmadığı yönünde oldu.
Hem komisyonda hem de Meclis’te muhalefetin, Bursalıların tüm itirazlarına rağmen teklif kabul edilerek yasalaştı. Ocak ayının ortasında Uludağ’ın zirvesinde 25 santimetreyi geçemeyen kar kalınlığının olduğu bir zamanda yasayı önerenler, kabul edenler tüm itirazlara kulaklarını kapatmış olsa da doğanın itirazına kulaklarını kapatamayacaklar.
Nur Derya
