Bildiğiniz üzere TEOG’un kaldırılmasının ardından getirilen Ortaöğretime Geçiş Sistemi’nin ayrıntıları henüz tam olarak netleşmemiştir. Öğretmenler, veliler ve öğrenciler kaygıyla beklemekteler. Sistemin detaylarının bu güne kadar açıklanmamış olmasının temel nedeni, sistemin henüz tam olarak kurulmamış olmasıdır. MEB, adrese dayalı kayıt sisteminin nasıl işlediğini görmek ve pilot uygulamalarını yapmak üzere Bursa’yı “Pilot İl” olarak seçmiş, hafta başında Bursalı Öğrencilere demo tercih uygulaması başlatmayı planlamıştır. Bu uygulamalar da yeni sistem hakkında bazı ipuçlarını ortaya çıkarmıştır.
Yeni Sistem Nasıl İşleyecek?
Yeni sistemde öğrencilerin ikametgahlarına göre okullar, 1-Kayıt Alanı, 2-Komşu Kayıt Alanı, 3-Diğer Kayıt Alanı diye 3 bölgeye ayrılacaktır. Her öğrenci buna göre 5 tercih yapacaktır. Öğrencinin kayıt bölgesi, okulda bulunma durumu, tercih sırası, okul başarı puanı, devamsızlık durumu ve yaşı gibi kriterlerin puanlamasıyla oluşacak skor, öğrencinin yerleşme puanı olarak kullanılacaktır. Ortaöğretim kurumuna adrese dayalı yerleşme bu kriterlerle oluşan skor puanı üstünlüğüne göre yapılacaktır.
Sistem Vaatlerini Yerine Getiriyor Mu?
Yeni sistem kamuoyuna tanıtılırken bir takım vaatlerle birlikte anlatılmıştı. Bunlardan birincisi “hiçbir öğrenci istemediği okul türüne yerleşmeyecek” vaadiydi. Ancak; her öğrenciye en az iki farklı okul türünce tercih yapma zorunluluğu getiriliyor. Buna göre her öğrenci Anadolu + İmam Hatip, Anadolu + Meslek veya İmam Hatip + Meslek şeklinde birden fazla okul türünü seçmek zorunda kalacak. Bu da sistemin bu vaadinin gerçekleşmeyeceğini, öğrencilerin bir bölümünün mutlaka istemediği okullara yerleşmek zorunda kalacağını gösteriyor. Kayıt alanlarının 3’e ayrılması da öğrencilere il içindeki tüm okullara tercih hakkı tanıyor. Tercihlerine yerleşemeyen öğrenciler için ise sistemin yerleştirme yapacağını düşünecek olursak, öğrenciler adreslerine uzak okullara da yerleşebilecekler. Bu durum “herkes adresine yakın okula gidecek” vaadinin de boşa çıktığını gösteriyor.
Adres bölgesindeki liseyi tercih eden öğrencilerden, o adres bölgesindeki ortaokulda okuyan, adres bölgesi dışında bir ortaokulda okuyan öğrenciye göre daha yüksek puan alacaktır. Bu durum herkesin kendi adres bölgesindeki ortaokulda okumasını teşvik etmek için gibi görünse de; imam hatip ortaokulları ve özel ortaokullar bu durumdan muaf tutulmuştur. Örnekle: Mehmet, Çekirge’de oturuyor, Çekirge’de bir devlet ortaokulunda okuyor ve Çekirge’de bir liseyi tercih ediyor. Ali ise Çekirge’de oturuyor, Nilüfer’de bir özel ortaokulda ya da imam hatip ortaokulunda okuyor ve Çekirge’de bir liseyi tercih ediyor. Bu durumda Ali ve Mehmet’in koşulları eşit oluyor. Oysa Ali Nilüfer’de bir devlet okulunda okuyor olsaydı, devlet okulunda okuduğu için tercihlerine daha düşük puanla başlamış olacaktı. Bu durum her ne kadar okul nedeniyle adres değişikliklerinin önüne geçmek için yapılmış gibi görünse de, imam hatip ortaokulları ve özel okullara ayrıcalık tanınması, bu okullara yönelimi arttıracaktır.
Sistem ana hatlarıyla bu şekilde işleyecektir. Henüz tam olarak anlaşılmayan bir çok yanı mevcuttur. Bursa’nın pilot il olması nedeniyle geçtiğimiz hafta Bursa’ya gelerek ildeki tüm Rehber Öğretmenler ile bir tanıtım toplantısı yapan MEB Müsteşar Yardımcısı, sistem hakkında gelen bir çok soruyu yanıtsız bırakmıştır. Bu da gösteriyor ki; ortaöğretime yerleşme sistemi henüz tam olarak oluşturulamamıştır. Bakanlık yetkilileri bile sistemin nasıl işleyeceği hakkında yeterli bilgiye sahip değillerdir. Pilot İl Bursa’da yapılacak uygulamadan ortaya çıkan sonuçlara göre sistem son şeklini alacaktır. İçinde bulunduğumuz durum öğretmenlerin, velilerin ve öğrencilerin kaygılarında ne kadar haklı olduklarını göstermektedir. Anlaşılan yine “Kervan Yolda Düzelir” misali, çocuklarımızın geleceği heba edile edile, deneme yanılma yoluyla bir sistem kurulacaktır.
Bursa Muhalif Gazetesinde yayınlanmıştır
